Sevdiğiniz birinin intihara teşebbüs ettiğini öğrenmek sarsıcı bir deneyimdir. Ona verdiğiniz sevgiye rağmen böylesine bir şeye girişmesine şaşırmış, öfkelenmiş ya da kırılmış olabilirsiniz. Onun bencilce davrandığını, bunu hak etmediğinizi düşünebilirsiniz. Bir yandan üzüntü, öfke, utanç, suçluluk, korku, şaşkınlık gibi karmaşık duygular içindeyken bir yandan da zihninize doluşan onlarca soruyla baş etmek zorunda kalabilirsiniz.
Yaşadıkları hakkında konuşmak isteyip istemediğini bilemeyiz, bu sorunun cevabını ancak doğrudan sorduğumuzda alabiliriz. Bu soruyu sormadan konuşmak veya konuşmamak uygun değildir. Cevap her birey de değişiklik gösterebilir, kimisi konuşmak isterken kimisi bunun için kendini hazır hissetmeyebilir.
Eğer yakınınız paylaşmak için kendini rahat hissetmiyorsa, ona yanında olduğunuzu, istediği zaman onu dinleyeceğinizi ve anlamaya çalışacağınızı söyleyebilirsiniz.
Konuşmak için kendini hazır hissettiğinde, duyguları ve yaşadığı süreç hakkında rahatça paylaşım yapabileceği bir alan oluşturmanız ona iyi gelecektir.
“Bana neden gelmedi?’
’Bu noktaya gelene kadar nasıl fark edemedim?’’
‘’Hayatında bu kadar zor olan şey neydi?’’
‘’Neden yanında olamadım?‘’
‘’Şimdi ne yapacağım?”
Bu gibi durumlarda intihara teşebbüs etmiş kişilerin yakınları, “Ona daha fazla dikkat etmeliydim, daha fazla yanında olmalıydım…” diye düşünerek o kişinin intiharından kendini sorumlu tutar ve suçlar. Hiç kimse bir başkasının kararlarından tam olarak sorumlu değildir. Bu süreçte suçlu arama telaşının kimseye bir yararı olmayacaktır. Bunun yerine şimdi nasıl destek vereceğinizi ve yardımcı olacağınızı düşünmek daha çözüme yaklaştırıcıdır. Halihazırda yaşadığınız bu olumsuz deneyimi ilişkinizi güçlendirmek için bir fırsata çevirebilirsiniz.
İntihara teşebbüs etmiş olan yakınınıza ne söyleyeceğinizi, nasıl davranacağınızı ve nasıl destek olacağınızı bilemiyor olabilirsiniz. Yakınınıza bir yandan yardım etmeyi çok isterken bir yandan da nereden başlayacağınıza karar vermek oldukça zor olabilir. Bu konuda aşağıdaki öneriler size rehberlik edebilir.
Yaşadıkları hakkında konuşmak isteyip istemediğini bilemeyiz, bu sorunun cevabını ancak doğrudan sorduğumuzda alabiliriz. Bu soruyu sormadan konuşmak veya konuşmamak uygun değildir. Cevap her birey de değişiklik gösterebilir, kimisi konuşmak isterken kimisi bunun için kendini hazır hissetmeyebilir.
Eğer yakınınız paylaşmak için kendini rahat hissetmiyorsa, ona yanında olduğunuzu, istediği zaman onu dinleyeceğinizi ve anlamaya çalışacağınızı söyleyebilirsiniz.
Konuşmak için kendini hazır hissettiğinde, duyguları ve yaşadığı süreç hakkında rahatça paylaşım yapabileceği bir alan oluşturmanız ona iyi gelecektir.
İntihar utanç verici, ayıp bir eylem değildir. Açıkça konuşmak, intihar teşebbüsü sonrası hayatta kalanları desteklemek için büyük önem taşır.
İçinde bulunduğu duygu durumunu tetikleyecek, kendisini olumsuz yönde sorgulatacak suçlayıcı her davranış ve söylemden uzak durun. İntihar teşebbüsü sonrası hayatta kalan bireyin zihninde neler olup bittiğini tam olarak kavrayamayacağınızın farkında olun, ardından böyle bir farkındalığın normal olduğunu kabul edin. Karşınızdaki kişiyi tam olarak anlamak zorunda değilsiniz, sadece yaşadıkları süreci anlatmayı istediklerinde orada olacağınızı hissettirin.
İntihar teşebbüsü sonrasında birey kendisini dünyaya ve kendine yabancılaşmış hissediyor olabilir. Bu yabancılaşmadan dolayı etrafı algılamakta ve duymakta zorlanıyor olabilir. Böyle anlarda kendini tekrar bedeninde hissetmek için fiziksel temasta bulunmak iyi gelecektir. Sarılmak, saçını okşamak ve elini tutmak gibi davranışlar onu anda hissettirecek ve gerçekliğe adaptasyonunu hızlandıracaktır.
Yakınınız utanç ve suçluluk duyguları ile kendini izole ederek hiç kimse ile görüşmek istemeyebilir. Ancak, güvende ve onu anlayabilecek kişilerle iletişim kurması iyileşme sürecini olumlu yönde etkileyecektir. Fazla ilgi ile bunaltmaksızın, ihtiyacı olduğunda yakınında olduğunuzu ve yalnız olmadığını vurgulayabilirsiniz.
İntihar teşebbüsünde bulunan bireye sürekli olarak yaşadıklarını hatırlatmak, tetikleyen söylemlerde bulunmak iyi hissettirmeyecektir.. Bu davranış ve söylemler bireyi güvensiz ve ötekileşmiş hissettirecektir. Yargıya değil şefkate ihtiyaçları olduğunu unutmayın.
Yakınınızın intihara teşebbüs ettiğini başkalarına açıklama konusunda endişeleriniz olabilir. Bu konuyu nasıl açıklayacağınızı bilemiyor, alacağınız tepkilerden korkuyor ve kendinizi hazır hissetmiyor olabilirsiniz.
Yaşadıklarınızla baş etmekte zorlanırken bir yandan da insanların ne düşüneceği yükünü üzerinize almanız yorucu olacaktır. Kimseye herhangi bir açıklama yapmak zorunda olmadığınızı unutmayın. Bununla beraber açıklamanız gerektiğini düşünüyorsanız, amacınızın suçlu aramak olmadığını, sadece rahatlamak ve anlaşılmış olmak için açıkladığınızı kendinize hatırlatın. Ayıp veya saklanması gereken bir durummuş gibi davranmak yerine açıkça paylaşmak rahatlamanızı sağlayabilir.
Her iki durumda da önceliğiniz size ve yakınınıza neyin daha iyi geleceğine odaklanmak olsun.
